18. DE POORTWACHTER DE EEUWIGE ESSENTIE


De eeuwige essentie is niet geboren, en gaat niet verloren.

Yin Xi de Poortwachter

In de vorige blog werd gesproken over de tijdelijke natuur van ons mensen. Deze ontvangen we bij onze geboorte, daarom wordt zij ‘de postnatale natuur’ genoemd.

De eigenschappen ervan zijn voor ieder mens weer net even iets anders. Maar we hebben met elkaar gemeen dat we onszelf in het centrum van alles ervaren; en vandaaruit handelen.

Dit wordt in het taoïsme ‘hebbende handelen’ genoemd: you wei.

Kenmerkend voor de postnatale, tijdelijke natuur is dat alles daarin twee kanten heeft, bijvoorbeeld: plus / min;  licht / donker; man / vrouw; goed / kwaad, enz.

Vóór onze geboorte – en die van onze kosmos – was er de niet aan tijd of ruimte gebonden natuur: ‘de Prenatale Natuur’. Deze is één in zichzelf, non-duaal. Het centrum ervan is niet tot een bepaalde plaats beperkt, maar bevindt zich overal. In deze Natuur is dan ook geen handelen vanuit het belang van een ‘ik’ mogelijk. De aard ervan kan omschreven worden als wu wei, ofwel het doen van het niet-doen.

Onze microkosmos stamt uit de Prenatale, eeuwige Natuur en ‘ademt’ daaruit. Tegelijkertijd is zij verbonden met ons sterfelijke mensen.

Wij leven in de postnatale, tijdelijke natuur en ademen de kracht ervan in. Tegelijkertijd zijn we verbonden met de onsterfelijke microkosmos.

Yin Xi merkt op:

Ten aanzien van Tao zijn er vele geheimen in de wereld.

Hoewel de Prenatale, eeuwige natuur uit Tao is voortgekomen, is zij niet Tao zélf. Tao is niet iets en wordt vaak met ‘HET’ aangeduid.

Van Tao gaat een werking uit: de Teh. De Teh is een alomtegenwoordig transformerend principe. Dit doordringt al het bestaande, dus ook onze tijdelijke, postnatale natuur.  

Tao is en blijft altijd in het verborgene, maar de werking van de Teh is door ons te ervaren.

Uit Tao werd door transformatie de volkomen eenheid tot leven gewekt, en daaruit de Twee en de Drie. Tezamen vormen zij ‘de tijdloze, of prenatale Natuur’.

Uit de Drie werd onze kosmos tot leven gewekt, en daaruit de tienduizend dingen. Tezamen vormen zij ‘de tijdelijke, of postnatale natuur’.

De kern van al deze transformaties ligt als in code opgeslagen in de schil van onze microkosmos. We zouden ons dit voor kunnen stellen als pakketjes energie die samengevouwen informatie bevatten. Het mysterie van het leven bevindt zich dan ook niet buiten ons in de grote wereld, maar ligt in onze kleine kosmos.

Van al deze voorafgaande ontwikkelingen zijn we ons doorgaans niet bewust. Dit komt doordat we de tijdelijke natuur – met onszelf in het centrum – ervaren als de enige werkelijkheid.

Omdat deze natuur tijdelijk van aard is, is alles wat uit haar voortkomt dat ook.

Yin Xi zegt hierover:

Wanneer de essentie van man en vrouw zich met elkaar verenigen,

komt daaruit een embryo voort.

De tijdelijke, postnatale natuur is gericht op het behoud van de soort. De drang tot voortplanting is dan ook sterk. Maar de prenatale, eeuwige Natuur is alomtegenwoordig. Wanneer een baby wordt geboren, heeft zich nog geen ‘ik’ ontwikkeld, en staat dit mensenkind voor even midden tussen deze twee naturen in, zonder dat één ervan overheerst. Dit houdt een belofte voor de toekomst in; want in het hart van iedere mens ligt een vonk van Tao, wachtend tot wij haar ontdekken.

Wanneer het kind opgroeit treedt de tijdelijke natuur gaandeweg op de voorgrond en verdwijnt de tijdloze Natuur naar de achtergrond.

Maar wanneer in het leven van een mens de tijd ervoor rijp is, groeit in hem langzaam besef van de andere Natuur. Hierdoor ontstaat openheid voor de kracht die van de vonk in het hart uitgaat. De tijdelijke natuur verdwijnt dan voor even naar de achtergrond van het bewustzijn en de tijdloze Natuur treedt naar voren.

Hierdoor opent zich de Poort naar een totaal nieuwe ontwikkeling.

Deze vat Yin Xi de Poortwachter als volgt samen:

Wanneer mijn onsterfelijke essentie zich verenigt met ‘HET’,

komt daaruit een goddelijk wezen voort.

Onze onsterfelijke essentie is niet een facet van onze persoonlijkheid – want deze is tijdelijk, maar de onsterfelijke essentie is de eeuwige vonk in ons hart. Steeds wanneer we ons daarvoor openstellen vanuit wu wei, ontstaat een verbinding met ‘HET’; het onnoembare mysterie.

De kracht die van de vonk in het hart uitgaat, is die van de Teh. Deze kracht, of energie, transformeert nu een klein deeltje van onze persoonlijke natuur, in de oorspronkelijke Natuur.

Omdat deze Natuur non duaal is, is de transformatie blijvend van aard.

We zouden ons dit voor kunnen stellen als een lichtbron die bedekt is door matglas, – de postnatale natuur. Daaroverheen zijn vele gordijnen geschoven –  onze persoonlijke eigenschappen.

Steeds wanneer we ons vanuit wu wei openstellen voor de essentie in ons hart, wordt één van de gordijnen een stukje weggeschoven. Wanneer we deze levenshouding volhouden, worden geleidelijk aan alle gordijnen weggeschoven.

Het grote mysterie is dat door de kracht van de essentie het matte glas uiteindelijk transparant wordt.

Het licht schijnt in pure helderheid.

Yin Xi omschrijft dit als een goddelijk wezen.

Het begin van deze ontwikkeling ligt bij onszelf en hier in de tijdelijke natuur. Dit vindt echter niet zomaar als vanzelf plaats. Integendeel: het proces van omzetting kan zich alleen voltrekken wanneer wij eraan meewerken.

Het paradoxale is dat deze medewerking bestaat uit niet-doen: wu wei, egoloos handelen.

Dit is lastig, want we zijn immers gewend dat we alleen resultaten bereiken door onze persoonlijke inspanning, door you wei. Maar dit werkt hier averechts.

Lao Zi zegt hierover in vers 38 het volgende:

De hoogste vorm van innerlijke kracht berust niet op kracht.

Wie deugdzaam is

Zo is er pas echt sprake van innerlijke kracht.

doet niet aan deugden,

Wie niet zonder krachtsvertoon kan is minderwaardig.

straalt daarom uit.

Zij die een hogere vorm van innerlijke kracht bezitten

Wie minder deugdzaam is

doen niets.

is nooit zonder deugden

Zo komt alles in orde.

en daar deugt niet veel van.

Kristofer Schipper

Lloyd Haft

Maar hoe gaan we dan verder?

We leven toch nog steeds uit deze natuur?

In de volgende blog horen we wat Yin Xi de Poortwachter hierover zegt.

Alle afbeeldingen in deze blog tonen werk van de Taiwanese papier kunstenares Mia Wen-Hsuan Liu

  5 Replies to “18. DE POORTWACHTER DE EEUWIGE ESSENTIE”

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *