VASTEN VAN HET HART
.
Wanneer mensen over Tao horen
willen ze iets doen.
Ze klampen zich vast aan gehechtheden.
Wanneer je handelt zult je zeker verliezen.
Laat door ‘wu wei’ gehechtheden los.
Yin Xi de Poortwachter
.
In de vorige blog werd besproken dat in het gewone leven de tijdloze kern in ons hart maar al te vaak bedekt wordt door onze zorgen en verdriet. Daar komt bij dat wanneer ze ons gaan overheersen, ze een eigen leven gaan leiden. Yin Xi noemt dit spoken en geesten. Vanuit de diepte voeden deze ons denken, voelen en handelen waarmee de onveranderlijke kern in ons Midden nog sterker wordt bedekt. In het taoïsme wordt gesproken over wat genoemd wordt: ‘Het vasten van het hart’, waarbij onder ‘hart’ zowel ons voelen als ons denken wordt verstaan.
Het vasten van het hart heeft als basis wu wei, het doen van het ‘niet-doen’.
Maar niet-doen is nog niet zo eenvoudig, want zorgen en verdriet keren nu eenmaal telkens terug in het leven van ieder mens, en vragen zijn aandacht. Hoe gaat de leerling-wijze hier dan mee om?
.
Dingen worden geboren uit ideeën
en veranderen uiteindelijk weer in ideeën.
Yin Xi de Poortwachter
.
Het is mogelijk dat we onze zorgen en verdriet als ‘kwaad’ zien, want we bedekken er immers de kern in het Midden mee. Dus moeten we er dan iets ‘goeds’ tegenovergesteld worden, zo wordt vaak gedacht.
Vanuit deze visie bestaat de wereld uit paren van tegengestelden. Grofweg vertegenwoordigt de ene helft het ‘altijd goede’ en de andere helft het ‘altijd kwade’. De mens moet voor het goede kiezen en vervolgens zijn wil krachtig inzetten om tegen het slechte te strijden, zo is de idee.
Daarbij komt het nogal eens voor dat de eigen visie op goed en kwaad gezien wordt als de enig juiste. Maar al te vaak wordt dan de discussie aangegaan met hen die het anders zien. Maar ook zij zien vaak de eigen idee als de enige juiste; het gevolg is maar al te vaak een strijd om het eigen gelijk.
Strijd zorgt altijd voor een nieuwe bedekking van de kern in het midden.
.
Vanuit een andere visie gezien bestaat de wereld uit polariteiten. De beide polen vertegenwoordigen geen absolute waarde omdat ze geleidelijk in elkaar over gaan. Denk bijvoorbeeld aan de seizoenen. De leerling-wijze probeert dus niet om het ‘kwaad’ in zichzelf te bestrijden. Hij gaat op zoek naar een andere oplossing. Maar wat hij ook doet, hij handelt altijd vanuit zijn eigen persoon. Het vervelende is dat daar onbewust ook spoken en geesten deel van uitmaken. Zij voeden de idee in hem dat hij de problemen heeft veroorzaakt en dat hij ze dus ook weer op zal moeten lossen. De leerling-wijze heeft er een probleem bij. . .
Het kan zijn dat hij vervolgens op het idee komt dat er niets anders opzit dan te aanvaarden dat zorgen en verdriet onvermijdelijk zijn. Hij is van mening er goed aan te doen om er zo min mogelijk aandacht aan te besteden, dan houden ze vanzelf een keer op. Misschien is dit wel wat bedoeld wordt met ‘vasten van het hart’ zo vraagt hij zich af.
Wanneer hij zo handelt geeft hij weliswaar geen voeding aan zijn zorgen en verdriet, maar ze zijn er nog wel! De spoken en geesten in hem werpen dan een dam op waarachter zorgen en verdriet zich ophopen.
De leerling-wijze bevindt zich in een wanhopig lijkende situatie.
Het bestrijden van het kwaad biedt geen oplossing omdat de strijd zelf weer een bedekking over de kern vormt.
Het bouwen van een dam lijkt een betere optie, maar wanneer deze vroeg of laat een keer doorbreekt dreigt hij meegesleurd te worden wat nog meer bedekking opwerpt over de kern in zijn hart.
Wat staat hem dan te doen? Yin Xi wijst zijn leerlingen op het volgende:
.
Kennis hebben van de grote verbondenheid
van binnen- en buitenkant.
Yin Xi de Poortwachter
.
Het is de leerling-wijze duidelijk geworden dat iedere medaille twee kanten heeft : Yin en Yang. Deze veranderen voortdurend in elkaar. Daarom kan hij zijn zorgen en verdriet niet oplossen door te kiezen voor de een van beiden.
Hij is zich ervan bewust dat hij met lege handen staat.
.
In het gewone leven moeten we te allen tijden zorgen dat onze persoon de regie niet kwijtraakt.
Maar wanneer de leerling-wijze dit aanvaardt en zich vervolgens zonder enige verwachting tot het Midden richt, heeft zijn ‘ik’ spontaan een stapje achteruit gezet: wu wei.
Hierdoor ontstaat in hem een open ruimte.
Daarin wordt hij zich bewust van de medaille zélf: ‘de grote eenheid’.
En het midden ervan is ‘leeg’.
Hij is dan voor een moment teruggekeerd naar dat wat in feite nooit verlaten werd: het onveranderlijke mysterie waarop alle verandering in deze wereld berust.
Dit bevindt zich niet buiten hem, maar midden in zijn Hart.
.
Vanuit het mysterie in het Midden gaat een onveranderlijke kracht uit, want het is niet gepolariseerd. Een onveranderlijk Midden wordt in het taoïsme ‘Yong’ genoemd. Yong staat niet alleen midden tussen Yin en Yang in, maar vormt een verbindingsweg tussen beide. Dit is wat genoemd wordt: ‘De Weg van het Midden’.
Aan weerszijden zijn het Yin en het Yang, maar de leerling-wijze aanvaardt beide zonder te oordelen.
Hierdoor staat hij open voor de kracht van het onveranderlijk Midden.
Door deze kracht vergeet hij zichzelf. Er is voor even geen ‘ik’ meer met eigen ideeën, verlangens, en daden. Hierdoor ontstaan er – voor even – geen nieuwe bedekkingen over de kern in zijn hart.
Dit is wat genoemd wordt: ‘vasten van het hart’.
.
Het is dus geen vasten in die zin van het zich geforceerd onthouden van voedsel, want daar staat tegenover dat de behoefte aan voedsel na verloop van tijd des te sterker toeneemt.
Vasten van het Hart houdt in dat de leerling-wijze niet-iets doet; namelijk zichzelf centraal stellen, terwijl hij zich tegelijkertijd belangeloos op het midden in zijn hart richt.
.
Maar wat betekent dit voor de zorgen en het verdriet van de leerling-wijze, om nog maar te zwijgen over zijn spoken en geesten? Verdwijnt dit alles nu zomaar als bij toverslag?
Dit is zeker niet het geval.
Hij krijgt, net als ieder mens, regelmatig te maken met zorgen en verdriet. Keer op keer zal hij erdoor uit balans raken.
Tegelijkertijd is hij is zich er in toenemende mate van bewust dat hij verbonden is met ‘iets’ in hem dat rustig is en altijd blijft: de Yong, het onbeweeglijk midden.
Dit vormt zijn leidraad.
In het Taoïsme wordt dit genoemd: ‘Het volgen van de dubbele koers’.
Wat dat inhoudt komt in de volgende blog ter sprake.
.
De wijze mens is elke dag met veel dingen bezig,
maar zijn hart is ‘als vanzelf’ stil.
Yin Xi de Poortwachter
.
.
Reacties:
W.G. : Erg mooie blog weer.
G.E. : Een mooi cadeautje om over na te denken.
J.P. ♥🀄♥
R.S. : Toen Angela Merkel, na16 jaar bondskanselier, afscheid nam, zei ze dat ze onder alle omstandigheden probeerde te werken vanuit een vrolijk hart. Dat vond ik mooi en het onthouden waard.
A.S. : Zo mooi en rustig uitgelegd. Ik heb ervan genoten.
G.W. : Wat een mooi thema is dit !
A.B. : De tekst is helder; ook logisch. Ik ben benieuwd wat de volgende blog toevoegt !
3 Replies to “28. DE POORTWACHTER”