.
Zij die hun hart verbinden met verborgen zaken,
houden daarin spoken en geesten in stand.
Yin Xi de Poortwachter 5- 1.5
.
De vorige blog eindigde met het gegeven dat de leerling-wijze op de Gouden Weg zich niet afzondert van de tienduizend dingen, maar ermee in contact blijft. Gezien als microkosmos behoren we tot het tijdloos niet-zijn; maar als persoon behoren we tot de tijdelijke wereld van de vorm. Deze twee werelden staan niet los van elkaar, want de tijdloosheid doordringt het tijdelijke.
Beide vragen iets van ons. Daarom volgt de leerling-wijze de zogenoemde ‘dubbele koers’. Dit houdt in dat terwijl hij zijn innerlijk oog gericht houdt op de tijdloze kern in het midden, hij in de tijdelijke wereld doet wat hij daar te doen heeft.
Dit heeft om te beginnen met hemzelf te maken.
.
In de eerste regel van het citaat waarmee deze blog begint zegt Yin Xi:
Zij die hun hart verbinden met verborgen zaken
In het oude Chinese denken wordt onder ‘hart’ zowel onze emoties als ons denken verstaan. Wanneer in relatie met ‘hart’ over ‘verborgen zaken’ wordt gesproken, wordt daarmee ons onbewuste bedoeld.
Yin Xi vervolgt deze regel met:
Houden daarin spoken en geesten in stand.
Onder ‘spoken’ worden emoties verstaan die we in het dagelijks leven (nog) geen plekje hebben kunnen geven. Ze worden in ons onbewuste opgeslagen en komen op onverwachte momenten op vaak heftig emotionele wijze naar buiten.
Onder ‘geesten’ worden gedachten en ideeën verstaan waarmee we ons identificeren. Er ontstaat dan een zelfbeeld dat ons onbewust gaat beheersen. Wanneer we ons aangevallen voelen komen de geesten op vrij agressieve wijze naar buiten.
.
Nu zouden we kunnen denken dat onbewuste dingen die naar buiten komen hiermee meteen ook opgeruimd zijn zodat we er nooit meer last van hebben. Maar spoken en geesten vormen diep in ons een behoeftig patroon dat gevoed wil worden. Dat gebeurt door gebeurtenissen die van buitenaf tot ons komen. Er ontstaat een wisselwerking.
Daarom zegt Yin Xi dat wanneer onze emoties en denken voortkomen uit ons onbewuste, we spoken en geesten in stand houden.
We kunnen dit vergelijken met bepaalde thema’s die als een rode draad door ons leven lopen. Zolang we ons hier niet van bewust zijn dreigt het gevaar dat we er steeds op eenzelfde manier mee omgaan.
Dat geldt ook voor de leerling-wijze. Hij zal aanvankelijk – zonder dit te beseffen – proberen om vanuit deze patronen de Weg te gaan. Maar omdat ze te maken hebben met datgeen waar hij zich onbewust mee identificeert staan ze hem letterlijk in de Weg.
Op de innerlijke Weg is zelfkennis onmisbaar. Om die reden is het van belang dat de leerling-wijze zich bewust wordt op welke manier deze patronen invloed op hem uitoefenen.
Hieronder volgen drie regels uit vers 50 van de Daodejing. In iedere regel wordt steeds één manier benoemd waarop mensen onbewust in het leven staan en zich identificeren met wat daarin plaats vindt.
Naast iedere regel wordt Yin Xi de Poortwachter geciteerd. Hij geeft op beeldende wijze aan welke uitwerking deze specifieke manier van leven op een mens heeft.
De eerste regel luidt:
.
Daodejing 50
Drie op de tien
zijn volgelingen van het leven.
Yin Xi de Poortwachter
Sommigen maken van zichzelf een marionet van klei en zien deze als de eigen persoon.
.
Chinese commentatoren op de Daodejing zijn van mening dat Lao Zi niet letterlijk drie op de tien mensen bedoelt, maar een aspect van ons menszijn dat in ieder van ons in zekere mate leeft, maar dat bij sommigen overheerst.
In deze regel verwijst Lao Zi naar een type mens die het leven ziet als de enige werkelijkheid. Hij laat zich meevoeren met de stroom van het leven zoals die van buitenaf tot hem komt. Daar reageert hij alleen op wanneer het niet anders kan en dan het liefst op een manier waarvan hij denkt dat die van hem verwacht wordt.
Hij identificeert zich met geen verantwoordelijkheid hoeven nemen. Hierdoor loopt hij het gevaar om te verstarren.
Het is mogelijk dat vanuit deze houding de leerling-wijze aanvankelijk meent de Weg te kunnen gaan, vanuit de gedachte dat ieder handelen immers voortkomt uit het ego. Het gevaar bestaat echter dat het wu wei dat op de Weg van hem wordt gevraagd dan opgevat gaat worden als zijnde niets-doen. Hij identificeert zich dan onbewust met ‘de goede leerling’ en meent op de goede weg te zijn.
.
Daodejing 50
Drie op de tien zijn volgelingen van de dood.
Yin Xi de Poortwachter
Sommigen wijzen het eigen lichaam af als zijnde een vergaarbak van falen.
.
In deze regel verwijst Lao Zi naar een type mens die de waarde van het tijdelijke leven ontkent. Het wordt gezien als een noodzakelijk kwaad dat slechts dient als voorbereiding op een eeuwig en gelukkig bestaan na de dood.
Van het lichaam valt vanuit deze optiek niet veel goeds te verwachten. Het leven wordt als een zware last ervaren die geduldig gedragen moet worden.
Deze mens identificeert zich met onthechting.
Het is mogelijk dat vanuit deze houding de leerling-wijze aanvankelijk meent de Weg te kunnen gaan, want onthechting is daarop immers een voornaam middel. Maar dat houdt niet in dat het lichaam genegeerd kan worden alsof het geen waarde zou hebben. Het is daarentegen een belangrijk instrument op de Weg van Innerlijke Alchemie en verdient een respectvolle behandeling.
.
Daodejing 50
Mensen die overactief leven,
gaan naar de plaats van de dood;
eveneens drie op de tien.
Yin Xi de Poortwachter
Sommigen schilderen zichzelf in felle kleuren
en identificeren zich daarmee.
.
In deze regel verwijst Lao Zi naar een type mens die alles uit het leven wil halen wat er in zit, vaak tot aan het absurde toe. In vaak grote mateloosheid verbindt hij zich met alles dat bij kan dragen aan zijn genot. Het leven wordt in felle kleuren uitbundig gevierd. Hierdoor verbruikt hij onnodig veel levens energie, waardoor hij voortijdig zal sterven.
Deze mens identificeert zich met mateloos geluk.
Het is mogelijk dat vanuit deze optimistische houding de leerling-wijze aanvankelijk meent de Weg te kunnen gaan. Zeker aan het begin ervan kan hij zich eindeloos gelukkig voelen.
Er ligt een heel ander leven voor hem dan het gewone. Verlicht worden of zelfs bevrijd lijken voor hem in het verschiet te liggen. Hij wil dan ook alles doen om dit te kunnen bereiken.
Maar op de Weg gaat hij juist vrijwillig alles loslaten dat uit zijn wil voortkomt.
.
Zij die in staat zijn om hun emoties te overzien,
kunnen zich met Tao verbinden.
Yin Xi de Poortwachter
.
Het gaan van de Weg vraagt om diepgaand inzicht in wie we zijn, wat we doen en waarom. Al deze hierboven genoemde patronen schuilen ook in de leerling-wijze. Hij dient ze dan ook onder ogen te zien.
Doet hij dit niet, dan blijft hij zich verbinden met de verborgen motieven uit zijn onbewuste. Dat leidt tot mystificatie bij het gaan van de Innerlijke Weg. Nieuwe spoken en geesten zijn hiervan het gevolg.
Lao Zi spreekt in vers 50 drie maal over ‘drie op de tien’. Dat is bij elkaar dus negentig procent. Dit houdt in dat hij ‘een op de tien’ , dus tien procent niet benoemt.
Uit het vervolg van vers 50 blijkt dat deze tien procent uit ons ingeboren vermogen bestaat waarmee het mogelijk is om de Weg te kunnen gaan.
Dit vraagt echter om een aparte bespreking. Deze krijgt een plaats in de volgende blog.
.
Tao kan niet bereikt worden door wensen, hoop en verlangen.
Niet over Tao denken, dan is het nabij.
Yin Xi de Poortwachter.
.
REACTIES LEZERS
J.T. Ja, heel wat info om stil van te worden.
R.S. Mooi ! Dank !
A.P. Mooi !
I.W. Dank. Prachtig.
A.S. Wat prachtig weer ! Zo duidelijk en tegelijkertijd vol compassie uitgelegd.
E.M. Veel dank.
A. N. Dank.
P.A. Prachtig en helder.
A.B. : Mooie uitleg over de werking van het onbewuste! Heel herkenbaar!!
Mooie illustraties!
R. W.: Wat is dit een mooie, maar ook zeer onverwachte tekst voor mij! Ik heb twee vertalingen van de Dao en nu ‘heb’ ik drie teksten 50, die enorm verschillen. ‘Spoken’ en ‘geesten’ kan ik nog rijmen met ’tijgers’ en ‘buffels’, maar ‘drie op de tien’ versus ‘dertien metgezellen van het leven’ of ‘De Meester’?
Reactie Elly Nooyen:
Dit is een mooie en zinvolle reactie op het moeilijke vers 50 van de Daodejing. Bedoelt Lao Zi nu drie op de tien, of dertien (drie plus tien). In diverse vertalingen kom je beide versies tegen. Hoe komt dit?
De originele versie van de Daodejing is tot op heden nooit gevonden. Wel kopieën ervan.
De meest gebruikte was tot 1973 die van de Chinese filosoof Wang Bi (226–249 n.o.j.) Deze versie werd kortweg ‘De courante versie’ genoemd. Vertalingen uit het Chinees in westerse talen waren meestal gebaseerd op deze kopie. Daarin staat in vers 50 ‘Drie op de tien’.
In 1973 werd in een graf in de Chinese plaats Mawangdui twee op zijde gekalligrafeerde kopieën van de Daodejing gevonden. In deze versie staat in vers 50 ‘Tien plus drie’ dus dertien). Chinese commentatoren op de Daodejing zijn het oneens over wat er wordt bedoeld. In deze twee versies staat tussen het karakter voor ‘tien’ en dat voor ‘drie’ nog een ander karakter 又. Hierdoor verandert de betekenis van de karakters voor ‘tien’ en ‘drie’. Ze betekenen dan bij elkaar niet ‘dertien’ maar ‘vier openingen en negen ledematen’ of als ‘zes’ en ‘zeven’ die staan voor ‘water en vuur uit de leer van de vijf fasen. Gemakshalve kiezen vertalers van de Mawangdui versies voor: ‘Dertien’, maar dat staat er feitelijk niet!
Om die reden schaar ik mij onder degenen die kiezen voor een vertaling van ‘drie op de tien’.
4 Replies to “30. DE POORTWACHTER – OUDE PATRONEN”