36. YOU WEI  & VALSE YANG

.

Op grond van ‘niet’ wordt Tao verkregen.     

Yin Xi de Poortwachter

.

1. INLEIDING 

In de vorige blog werd gesproken over You Wei en Wu Wei (spreek uit: djoo – wee en whoe wee). In deze blog wordt hierop dieper ingegaan aan de hand van een tekst van zowel Lao Zi als Yin Xi over dit onderwerp. Beide waren grote wijzen in Tao.

Lao Zi was een rondtrekkende filosoof. Hij probeerde de mensen bewust te maken van het mysterie van het ‘niet-iets’ ; het onnoembare Tao. Later schreef hij hierover de Daodejing.

Yin Xi was een tijdgenoot van Lao Zi. Hij leidde een spirituele gemeenschap. De diepe wijsheid van de Daodejing koppelde hij aan de praktijk van een leerling die de Weg gaat. Hierover schreef hij een boek. Het werd zeer hoog geacht en ook Lao Zi prees het.

Beide wijzen stonden aan de wieg van het Taoïsme.

Hieronder een tekst waarin zij ieder op hun eigen wijze het meest essentiële van de tijdloze, universele wijsheid onder de aandacht brengen: het doen / het niet-doen.

,

.

2. YOU WEI : WERKZAAMHEID VANUIT HET IK.

.

Als men zich op studie toelegt, is er dagelijks vermeerdering

.

De Daodejing is door de Chinezen zelf vaak becommentarieerd. Zij zijn het erover eens  dat met ‘studie’ niet het gewone leren wordt bedoeld, maar een levenshouding van You Wei, van ‘hebbende handelen’.

You Wei houdt in dat we leven vanuit persoonlijke belangen: ik wil, ik voel, ik denk en ik doe. Meteen daarachter kunnen we zetten: ‘te veel’.

You Wei gaat niet over handelen dat noodzakelijk is om een natuurlijke ontwikkeling mogelijk te maken, maar gaat over onze behoefte om steeds méér te willen hebben dan nodig is. Dat brengt schade toe, niet alleen aan onszelf, maar ook aan onze omgeving.

Leven vanuit You Wei zorgt voor toename van You Wei. Ons ik groeit er enorm door. Maar onze relatie tot het mysterie in ons verdwijnt erdoor naar de achtergrond. Dit komt doordat wij steeds een grens trekken tussen onszelf en het geheel. Dat sluit Tao buiten. Yin Xi maakt heel duidelijk waarom dit zo is:

Tao is geen ik.

.

Wij zijn van tijdelijke aard, en doen voortdurend: You Wei. Maar Tao is tijdloos en doet-niet: Wu Wei. We kunnen dan ook onmogelijk tot Tao komen door een actie vanuit ons ik. Anders gezegd: vanuit You Wei kunnen we onmogelijk Wu Wei ‘doen’.

Maar bestaat ons leven dan alleen maar uit You Wei? Uit het in alleen maar najagen van onze begeerten en doelen ten behoeve van onze tijdelijke persoon?

Dat is gelukkig niet het geval. Dat komt doordat de energie van You Wei en Wu Wei met elkaar verbonden zijn en als eenheid in ons liggen. Zoals dat ook met Yin en Yang het geval is.

.

Omdat de mogelijkheid tot  Wu Wei in ons is, kunnen Lao Zi en Yin Xi het volgende zeggen:

.

Lao Zi:

Als men zich op Tao toelegt,

is er dagelijks vermindering.

Yin Xi:

De heilige mens ziet vooruitgaan niet als Tao,

maar zich terugtrekken op grond van Tao niet bezitten. 

.

3. YIN-YANG EENHEID

Wanneer we alleen maar bezig zijn met You Wei, houden we bij alles wat we doen een gevoel van onbevredigd zijn over: ‘het bezit van de zaak is het eind van het vermaak’ is een veelzeggende volkswijsheid. Het You Wei is eenzijdig vervuld, want de kern ervan – het Wu Wei – is buiten beeld gebleven. Dat blijkt uit het gegeven dat een mens doorgaans onbewust de vervulling van zijn verlangens zoekt door nóg meer You Wei, nog meer te willen, maar toch nooit blijvende voldoening ervaart.

Dit komt doordat we ons er niet van bewust zijn dat hoewel alle dingen van tijdelijke aard zijn, ze ingebed liggen in het tijdloze. Maar het tijdloze kan zich pas openbaren wanneer de begrenzingen van het ego losgelaten worden. We zijn dan in die zin als ‘leeg’ geworden. De hoogste vorm van You Wei is: handelen zonder eigenbelang.

Lao Zi noemt dit: minder worden, en Yin Xi heeft het over zich belangeloos terugtrekken.

Dit is mogelijk doordat het tijdelijke ingebed ligt in het tijdloze.

Yin Xi de Poortwachter zegt dit op zijn eigen, heldere wijze:

.

Niet één ding van deze wereld heeft alleen een buitenkant;

alles bevat van binnen leegte.

.

4. VALSE YANG

Wu Wei leidt tot vermindering van ons eigenbelang. Maar het paradoxale is dat we bewust hebben te kiezen voor een leven vanuit Wu Wei.

Daarin schuilt een gevaar.

Wu Wei is onbaatzuchtig en belangeloos. Dan kan het zijn dat we onszelf voorhouden dat wij dat ook zijn en dat we voor Wu Wei kiezen vanuit edele motieven. We verlangen immers oprecht naar bevrijding, verlichting, om op te gaan in eenheid en absolute liefde en vrede enz.

De idee is dan vaak dat we ons om dit te bereiken heel wat moeiten moeten getroosten, en ons veel moeten ontzeggen. Met alle goede bedoelingen gaan we dan ook hard aan het werk.

Maar waar we ons misschien niet van bewust zijn is dat de tijdelijke energie ingezet wordt om de tijdloosheid te bereiken.

Dat wordt ‘valse Yang’ genoemd: namaak actie.

De eenheid tussen innerlijk en uiterlijk wordt wel vergeleken met een kaars die eenmaal aangestoken ‘als vanzelf’ rustig en stil opbrandt. Net zolang tot er geen kaarsvet en geen vlam meer zijn. Beide zijn getransformeerd tot hun oorsprong: tijdloze energie, zonder vorm.

Wanneer er sprake is van valse Yang wordt gedacht dat de vlam zoals deze brandt weliswaar goed is, maar dat het beter kan wanneer we wat extra blazen zodat er een flinke vlam ontstaat. En inderdaad gebeurt dat ook, maar de vlam brandt alleen niet rustig en stil. Er wordt kaarsvet gemorst, of de kaars brandt scheef. Uiteindelijk dooft de vlam terwijl de kaars nog niet opgebrand is en blijven we met de rommel zitten.

In zijn boek wijst Yin Xi de Poortwachter op het gevaar waartoe dit kan leiden:

.

Wie voorwendt bekwaam te zijn

om vanuit het Ene te leven,

bootst het alleen maar na

en leeft ongelukkigerwijs juist in de dualiteit.

.

5. WU WEI IS EEN PROCES

Wij denken misschien dat het volstaat om voor Wu Wei te kiezen. Maar eigenlijk is he zo dat Wu Wei ons als het ware naar zich toe trekt. Het is onze meest wezenlijke natuur en die is ‘leeg’. Leeg aan persoonlijke wensen en doelen.

Daarom zegt Yin Xi dat de heilige mens zich terugtrekt op basis van Tao niet willen bezitten. Verlangens naar volkomen eenheid en verlichting zijn heel legitiem, ze zijn als heel oude herinneringen die in onze microkosmos bewaard worden. Maar ze kunnen nooit bereikt worden door ons in te spannen ze te bereiken.

Hoe harder we ons best doen om vanuit Wu Wei te leven, hoe minder dit zal lukken.

Wu Wei is geen truc, maar een proces waarin de verlangens van het ik geleidelijk aan losgelaten worden door keer op keer onze aandacht naar binnen te richten, naar de tijdloze kern in het Midden.

Dan ontstaat uiteindelijk een lege ruimte en daarin kan het tijdloos mysterie zich openbaren. Dat is ervaarbaar als een diepe stilte in ons, als een leegte zonder begeerte.

Maar Wu Wei houdt nog veel méér in. Het is het mysterie van Tao. Dit is het thema van de volgende blog.

.

De Heilige Mens draagt zijn werk op aan de hele wereld.

Yin Xi de Poortwachter

.

.

Zoals steeds is er aan het eind van iedere blog een extraatje dat op een andere manier iets toevoegt aan het thema van de blog. Deze keer is dit een toelichting op het Chinese karakter voor ‘vals’ JIA

.

.

REACTIES:

E.X.  Dank je wel. Als kleur en beeld mens waar woorden vaak heel lastig zijn kwam deze tekst als een kadoo recht binnen. Het plaatje van de valse yang voor mij TOP.

M.L.: Dit was voor mij een spiegel waar we liever niet in willen kijken.

L.V.: Heel mooi en herkenbaar wat je hier schreef via deze twee grote wijzen!

Overigens lijkt ‘vals yang’ m.i. heel erg op wat in het Tibetaans boeddhisme ‘spiritueel materislisme’ wordt genoemd.

W.G.: Prachtige blog! Heldere beeldspraak met die kaars. En ook de uitleg van JIA, als het Chinese woord voor ‘vals’, zo veelzeggend!