De deur naar Tao is open,
maar deze is ontoegankelijk.
Ik heb nog nooit zoiets gehoord.
Bovenstaande uitspraak is afkomstig uit het werk dat Yin Xi de Poortwachter ons naliet.
De legende verhaalt dat Lao Zi tijdens zijn verblijf op de Drakenberg gedurende drie jaar aan zijn Daodejing schreef. Hij besprak de inhoud ervan uitvoerig met Yin Xi en verwerkte diens opmerkingen weer in de tekst. Hun innerlijke werk trok zoekers naar Tao aan. Er werd een klein klooster gesticht dat onder leiding stond van Yin Xi. Zachtheid, innerlijke zuiverheid en rust van de geest stonden centraal. Dit was gebaseerd op wat Lao Zi in vers 40 over de werking van Tao schreef: deze is zacht en ‘zwak’, (in de blog ‘Tao 2wordt dit vers besproken).
Nadat Lao Zi zijn Daodejing had voltooid vertrok hij met onbekende bestemming. Hij sprak met Yin Xi af om elkaar na duizend dagen te ontmoeten op een vooraf vastgestelde plaats (in wat nu de provincie Sichuan heet, in het zuidwesten van China). Over de reden voor zijn vertrek is in de geschiedschrijving niets te vinden, en ook niet in de verschillende legenden. Ook is niet bekend wáár zij elkaar precies zouden ontmoeten.
Nadat Lao Zi was vertrokken begon Yin Xi de lessen aan zijn leerlingen op schrift te stellen. Hij baseerde zich daarbij op de Daodejing en op alles wat hij met Lao Zi had besproken. Dit groeide uit tot een boek met de naam: “Guan Yinzi” wat betekent: “Meester Yin van de bergpas’. Later werd dit boek bekend onder de naam: ‘Het volmaakte geschrift van het begin van de opperste mystieke Dao’. Het boek bevat negen hoofdstukken, waarin hij ingaat op onder meer: Tao; het ontstaan van het universum; ons bewustzijn; de misvatting van ons ‘zelf’; de ultieme leegte; ons hart; en de werking die van Tao uitgaat. Zijn boek kreeg al snel bekendheid en werd van hoger waarde geschat dan de taoïstische werken die toentertijd bekend waren. Het werd zelfs op één lijn gesteld met de Daodejing. Enkele eeuwen later werd er in zowel de Zhuangzi als in de Liezi uit geciteerd (hierover meer in de volgende blog).
Het boek van Yin Xi wordt genoemd in de keizerlijke bibliografie uit het jaar 50 v.o.j., maar later niet meer, alsof het in de vergetelheid is geraakt.
Rond 600 van onze jaartelling werd een oude boek ontdekt dat zeer veel overeenkomsten vertoonde met dat van Yin Xi. Het bleek echter ook boeddhistische invloeden te bevatten. Deze moeten er later aan toegevoegd zijn omdat Yin Xi in 500 v.o.j. leefde en het boeddhisme pas 600 jaar later in China bekend werd.
In 2010 werd deze tekst in het Chinees uitgegeven (zie afbeelding hierboven). Pas toen kreeg het bestaan van deze Poortwachter, die zo nauw met Lao Zi samenwerkte, meer bekendheid. China eert beiden met het openluchtmuseum ‘De Hangupas’. Laten we hem nu zelf aan het woord in een gedeelte uit zijn eerste hoofdstuk:
Wat is Tao?
Tao kan niet in woorden uitgedrukt worden.
Het kan niet vanuit het denken gekend worden.
Men kan slechts Tao bereiken nadat de gedachten en ideeën zijn overstegen.
Het universum is in beweging.
Alle dingen ontwikkelen zich,
komen tevoorschijn,
raken in verval en gaan ten onder.
Dat is de eindeloze cyclus van op- en neergaan.
De mensen vechten om iets aan te nemen
en ze vechten ook om iets te verwerpen.
Hun meningen komen en gaan weer.
Dit is omdat de mensen onwetend zijn over Tao.
Hun harten zijn leeg.
Yin Xi reflecteert in bovenstaand citaat niet alleen op enkele verzen uit de Daodejing, maar voegt er tevens eigen inzichten aan toe. Beide teksten worden hieronder naast elkaar gezet. Hierdoor wordt de samenwerking tussen Yin Xi en Lao Zi inzichtelijker. Het blijkt dat Yin Xi zijn tekst niet op één enkel vers uit de Daodejing baseerde, maar op meerdere verzen. Hier worden omwille van het verband slechts enkele regels uit deze verzen geciteerd. Wanneer deze verzen echter in hun geheel gelezen worden, (samen met bovenstaande tekst van Yin Xi) ontstaat een grote diepte.
Yin Xi 1:
Tao kan niet in woorden uitgedrukt worden.
Daodejing 1:
De weg waarover gesproken kan worden, is niet de tijdloze Weg.
Yin Xi 1:
Men kan slechts Tao bereiken nadat de gedachten en ideeën zijn overstegen.
Daodejing 1:
Wie altijd begeerten heeft, ziet slechts zijn verschijnselen.
Yin Xi 1:
Het universum is in beweging.
Alle dingen ontwikkelen zich,
komen tevoorschijn,
raken in verval
en gaan ten onder.
Dat is de eindeloze cyclus van op- en neergaan.
Daodejing 36:
Als men wil samentrekken, moet men eerst uittrekken.
Als men zwak wil maken, moet men eerst sterk laten worden.
Als men wil doen vergaan, moet men eerst doen bloeien.
Yin Xi 1:
De mensen vechten om iets aan te nemen
en ze vechten ook om iets te verwerpen.
Hun meningen komen en gaan weer.
Daodejing 20:
Oordelen of vooroordelen,
goedkeuren en afkeuren,
waarin verschillen die van elkaar?
De wereld is als een woestenij,
en het loopt nog niet ten einde!
Yin Xi 1
Dit is omdat de mensen onwetend zijn over Tao
Daodejing 71:
Weten als niet-weten beschouwen, is het hoogste
Niet-weten als weten beschouwen, is een ziekte
Yin Xi 1:
Hun harten zijn leeg.
Daodejing 12:
Rennen en jagen brengen het hart van de mens op hol.
In een ander gedeelte uit het eerste hoofdstuk laat Yin Xi zich niet alleen zien als spiritueel leraar, maar hier spreekt een Wijze die zélf de weg tot Tao is gegaan.
Het is uitgesloten dat een mens met een sterk zelf-bewustzijn Tao kan bereiken.
De wijze die Tao heeft bereikt denkt niet:
‘Dit is de Tao”, want dat is niet zo.
Tao heeft geen grenzen.
De wijze die Tao heeft bereikt denkt niet dat hij het rijk van Tao binnen kan gaan,
en ook niet dat hij er uit kan gaan.
Tao overstijgt zowel het ‘zijn’ als ook het ‘niet-zijn’.
Het is onmogelijk om te zeggen:
‘Dit is conform Tao, en dat niet’.
Tao overstijgt krijgen en verliezen.
Daarom is het niet te verdedigen om te zeggen:
‘Ik krijg Tao’, of: ‘Ik verlies Tao’.
De zachte klei kan tot heel diverse vormen gekneed worden, maar wanneer de klei in de oven is gebakken, zijn de vormen niet meer terug te draaien tot klei.
Tao overspant alle dingen, maar geen van hen kan schade toebrengen aan Tao.
Ten aanzien van Tao zijn er in de wereld zeer veel geheimen.
Sommige mensen praktiseren Tao privé, anderen in het openbaar.
Sommigen worden sterker, en anderen zwakker.
Wanneer zij geobsedeerd zijn door de onsterfelijkheid, is dat een privé onderneming.
Wanneer zij echter ‘niet-zijn’, is het Tao.
Tot slot enkele korte uitspraken van Yin Xi, afkomstig uit verschillende hoofdstukken van zijn werk:
Buiten Tao is niets,
Binnen Tao is niemand.
Wie Tao vergeet, kan Tao bereiken.
Maak je hart tot je leraar.
Het werk van Yin Xi genoot bekendheid bij taoïstische wijzen.
Zowel in de Zhuangzi als in de Liezi wordt uit zijn werk geciteerd. In de volgende blog ‘De Poortwachter 5’ maken we hiermee kennis.
4 Replies to “4. DE POORTWACHTER. HET WERK VAN YIN XI”