.
Begin mei van dit jaar werd een opzienbarende foto gepubliceerd van het zwarte gat in het centrum van onze Melkweg. Door een wereldwijde koppeling van telescopen was eindelijk zichtbaar geworden wat theoretisch natuurkundigen meer dan een eeuw lang over dit zwarte gat hadden berekend.
Daarop kwam de vraag van een lezer of er een relatie bestaat met vers 26 van de Daodejing. Daar wordt gezegd dat het zware de wortel is van het lichte.
In de Daodejing worden processen beschreven die gelden voor zowel het hele grote, als het hele kleine.
Te denken valt daarbij aan het bekende Yin en Yang. Maar er wordt nergens ingegaan op de manier waarop zich dit in specifieke gevallen voltrekt. Laten we eens kijken waar die grote lijn ons brengt in verband met het zwarte gat in ons Melkwegstelsel. Om tot slot te onderzoeken wat een vergelijkbaar proces in ons betekent.
.
Wat is een zwart gat eigenlijk?
Wikipedia zegt hierover:
- Volgens de algemene relativiteitstheorie is een zwart gat een gebied in de astronomische ruimte waaruit niets – geen deeltjes en zelfs geen licht – kan ontsnappen.
- Het slokt alles uit zijn omgeving op.
- Ze ontstaan wanneer een zware ster aan het eind van zijn leven explodeert als supernova.
- De kern van de ster stort dan ineen tot een zwart gat.
- Het slokt alles uit zijn omgeving op.
- Een superzwaar zwart gat is het grootste soort zwart gat met een massa in de orde van grootte van honderdduizenden tot miljarden maal de zon massa.
- Uit onderzoek is gebleken dat bijna alle grote sterrenstelsels een superzwaar zwart gat in hun centrum hebben.
Maar laten we nu teruggaan naar vers 26 van de Daodejing. De eerste regel ervan luidt:
.
“Het zware is de wortel van het lichte”.
.
De oplettende lezer zal opmerken deze uitspraak niet op een zwart gat kan slaan, want ‘zwaar’ is immers iets anders dan ‘zwart’. Maar ‘zwart’ is de naam die we hebben gegeven aan dergelijke gaten, ze hadden ook gerust ‘donker’ genoemd kunnen worden, of ‘mysterieus’. Lange tijd twijfelden sterrenkundigen zelfs of ze wel bestonden. Met de term ‘zwaar’ echter wordt de eigenschap van een zwart gat aangeduid. Een ster met meer dan acht keer zo veel massa als de zon noemen we een zware ster.
Alle zwarte gaten zijn ontstaan uit het ineenstorten van een of meerdere zware sterren.
De term ‘zwaar’ is dus zeker van toepassing op een zwart gat.
Maar wat wordt in de Daodejing dan bedoeld met dat ‘zwaar’ de wortel is van het lichte?
Chinese karakters hebben vaak meerdere betekenissen. Welke de juiste is hangt af van de context waarin het karakter wordt gebruikt.
Het karakter voor ‘zwaar’ staat in vers 26 in verbinding met het karakter voor ‘wortel’.
Hierdoor krijgt het karakter voor zwaar er een betekenis bij, namelijk ‘belang hechten aan’.
De zware wortel die in de duisternis blijft, is van belang voor het ‘lichte’, het manifeste. Lao Zi wijst in dit vers op de waarde van het verborgene, want wij zijn geneigd om alleen aan het zichtbare belang toe te kennen.
.
De 81 verzen van de Daodejing hebben ieder voor zich hun eigen betekenis. Zij staan niet alleen op zichzelf, want ze zijn door verborgen draden verbonden met twee of meer andere verzen.
Deze draden worden gevormd door het gebruik van specifieke karakters die Lao Zi in deze verzen gebruikt. Hierdoor worden diepere betekenislagen duidelijk.
Verbinden kenmerkt het Chinese denken. Onderscheiden dat van het westerse denken.
Nemen we als voorbeeld het karakter voor ‘wortel’.
In vers 26 staat dit in verbinding met het ‘zware’, en geeft het belang ervan aan. Maar wat wordt er met ‘wortel’ zelf bedoeld? Dit wordt in vers 6 van de Daodejing duidelijk. Daar wordt het volgende gezegd:
.
De poort van het mysterieus vrouwelijke wordt genoemd:
de wortel van hemel en aarde.
.
Wanneer bij Lao Zi hemel en aarde tezamen worden genoemd wordt hiermee ons universum bedoeld. De wortel van ons universum is dus niet alleen ‘zwaar’ en ‘donker’, (het verband met vers 26), maar met ‘wortel’ wordt naar het mysterieus vrouwelijke van ons universum verwezen.
Dit blijkt uit het eerste vers van de Daodejing:
.
Niets
is de naam voor het begin van hemel en aarde.
Iets
is de naam voor de moeder van de 10.000 dingen.
.
Met ‘niets’ wordt Tao bedoeld en met ‘iets’ de Teh, dat is de werking die van Tao uitgaat.
Maar wat wordt dan bedoeld met deze mysterieuze ‘Moeder’?
We volgen opnieuw een verborgen draad. Deze loopt van vers 1 en vandaar naar vers 51. Daar wordt gezegd:
.
Tao wekt ze tot leven.
Teh brengt ze groot.
.
Met de poort van het mysterieus vrouwelijke wordt in de Daodejing de werking van Tao – de Teh – in ons universum aangegeven.
.
In het Taoïsme wordt gesteld dat Tao en diens werking – de Teh- één zijn.
Tao is en blijft altijd in het verborgene, is ‘niets’ (niet iets van alles dat wij kennen).
Maar de werking ervan – de Teh – manifesteert zich in onze wereld als een oermoeder die de tienduizend dingen voedt.
Het leven, in zijn ontelbaar vele variëteiten, groeit vanuit de verborgen wortel op als blaadjes aan een ontzagwekkend grote boom.
De boom kan zijn tienduizend bladeren alleen tot leven brengen doordat zijn wortels in de donkere aarde verborgen blijven. De wortels kunnen we niet waarnemen, maar de bladeren wel.
De kosmos is één grootse manifestatie van de Teh van Tao.
In vers 51wordt in enkele zinnen ingegaan op de relatie tussen Tao-Teh en onze wereld.
.
Tao wekt ze tot leven.
Teh brengt ze groot.
De dingen krijgen een uiterlijke vorm.
Interne kracht voltooit ze.
.
Uit Tao worden geen kant en klare dingen tot leven gewekt, maar er worden processen in werking gezet waarin de dingen vanuit hun wortel – Teh – via vele ontwikkelingsfasen, tot bloei komen.
De Teh krijgt hierbij de onmisbare hulp van Yin en Yang. Zij zijn tezamen de ‘interne’ kracht die de dingen laat worden zoals ze zijn bedoeld.
Vers 51 staat weer in verbinding met vers 16. Daar wordt over de werking van de innerlijke kracht het volgende gezegd:
.
‘Alle dingen komen tot bloei.
Daarna keert elk terug naar zijn wortel’.
.
Kort samengevat komen de tienduizend dingen vanuit de Teh tot leven. Door de naar buiten gerichte energie van Yang komen zij tot bloei.
Wanneer zij op het toppunt van hun bloei zijn gekomen, verwelkt hun vorm.
Door de werking van het naar binnen gerichte Yin keren zij weer terug tot hun wortel.
Dit geldt voor alles in het universum: zowel voor het ‘kleine’, de planten, dieren en mensen, maar ook voor het ‘grote’, de planeten en sterrenstelsels, ja zelfs voor het universum zélf.
Vers 52 zegt hierover:
.
Alles onder de hemel heeft een oorsprong
dat is als de moeder van alles onder de hemel te beschouwen.
Als men de moeder kent, kan men de kinderen leren kennen.
.
Ons universum wordt in het Taoïsme gezien als een voedende Moeder. Zij blijkt een ‘moderne’ moeder, want alles wat ze heeft gebruikt recyclet ze weer. Nooit gaat er iets verloren, alles transformeert tot een andere vorm.
Wanneer iets aan het eind van zijn bestaan is gekomen, is alle Yang energie opgebruikt. Dan neemt de Yin energie het over: de vorm verliest zijn samenhang.
Dit is bijvoorbeeld het geval bij een zware ster aan het eind van zijn bestaan: deze implodeert en wordt een zwart gat. De voedende Moeder is bezig met recyclen. Alle energiedeeltjes worden tot het uiterste in elkaar geperst. Nooit gaat er energie verloren, maar deze wordt steeds omgezet in een andere vorm.
Taoïstisch gedacht moeten er dan ook ‘witte gaten’ bestaan.
Over witte gaten is nog niets feitelijks bekend. Er zijn wel verschillende theorieën over gevormd, zoals bijvoorbeeld:
Einsteins Algemene Relativiteitstheorie uit 1915 vormt de basis voor het bestaan van niet alleen zwarte gaten, maar ook van witte gaten.
Wanneer er in een zwart gat niets mee bij kan keert het zich in een enorme metamorfose als het ware binnenstebuiten.
Het wordt opnieuw geboren, nu als een ‘wit gat’.
Een wit gat is in de astrofysica een hypothetisch gebied in de ruimte waar materie of energie niet binnen kan dringen.
Het witte gat slingert al zijn materie / energie weg in de kosmische ruimte tot het witte gat helemaal leeg is.
Zo komen we weer uit bij het begin, bij de eerste regel van vers 26 uit de Daodejing:
.
‘Het zware en donkere is de wortel van het lichte’.
.
Misschien rijst nu de vraag: ‘Wat gebeurt er dan?’ Voor we het beseffen zijn onze hersenen al bezig om zich hierover een idee te vormen.
Door de vele opzienbarende ontdekkingen in de astrofysica lijkt het mysterie soms zó dicht bij. Hoe fantastisch zou het zijn als de wetenschap Tao zou kunnen bewijzen!
Maar vers 1 van de Daodejing houdt ons voor:
.
‘De eeuwige Tao kan niet in woorden worden uitgedrukt’.
.
Wanneer we dat proberen delen we van Tao in bij de tienduizend dingen.
We hebben dan de wortel blootgelegd, waardoor de boom zal sterven.
Dat slaat vanzelfsprekend alleen op onszelf, want Tao is en blijft het altijd-durende mysterie in het verborgene.
Of witte gaten de poort naar de eeuwigheid vormen, we weten het niet.
Maar we weten wel dat alles wat zich in het groot voltrekt, ook in het kleine mogelijk is.
De immense transformatie van de energie-materie in een zwart gat tot een wit gat, waarin geen materie-energie kan doordringen, kan zich ook in ons innerlijk voltrekken.
Want in ons – die leven tussen tijd en eeuwigheid – ligt in ons hart een vonk van het mysterie.
En wij zijn in staat om ons hiervoor open te stellen, maar zonder het ons toe te willen eigenen. Want, zoals vers 1 van de Daodejing zegt:
.
‘Het nog diepere dan het diepe is de Poort van alle mysteries’.
.
REACTIES:
G.K.: Een mooi samenbrengen van waar de mens staat in relatie tot zijn actuele wetenschappelijke kennis en de oude Chinese wijsheid van Tao! Prachtig beschreven!
Ons actueel ervaren in Tijd en Ruimte. Feitelijk valt het niet te omvatten of te begrijpen met het hoofd. Maar wellicht wel met bewustzijn op een andere dimensie. Op de rand van een zwart gat staat de tijd stil en krimpt de ruimte. Er komt dus een moment dat het bewustzijn “groter” kan worden dan Tijd en Ruimte.
Wellicht dat dan het Witte gat van binnenuit op het “eind der tijden” met het nieuwe bewustzijn begrepen kan worden!
J.P.: Mooi ….
W.G.: Wat een prachtige blog met schitterend beeldmateriaal. Heldere vergelijking met die boom waarvan we de wortels niet zien en de moderne moeder die alles recyclet! En dat van die witte gaten, nooit bij stilgestaan, maar zo logisch. Dit is een blog om meermalen te lezen, en in stilte tot me te nemen.
R.S. : Verrassend en zeer interessant.
E.T.: De kosmos ademt, niets gaat verloren en alles is met elkaar verbonden op alle niveaus. Maar het diepste diep kunnen wij niet waarnemen en verwoorden. Daarmee blijft het Levensmysterie een mysterie.
P.K.: Prachtige tekst en schitterende afbeeldingen.
A.G.: Prachtig verhaal, jammer dat het zo snel uit was.
A.P.: Prachtig uitgelegd.
V. B.: In alles, door alles, met alles zijn wij verbonden met onze bestemming. Voor mij is het zwarte gat de Poort. Daar komt dan die plotselinge metamorfose, de omdraaiing tot stand, het witte gat. En zo komen wij uit deze kosmische dialectische bol in de wereld der Eenheid. De Poort is onze Roos in het Hart. Maar eigenlijk is het proces die plotselinge omkering van zwart naar wit wat er gebeurd. Enzo verder… Middelpunt vlietend en dan weer uitdraaiend
4 Replies to “ZWARTE GATEN en de DAODEJING”